donderdag 24 april 2008

Foto's Marokko

Er zijn tijdens de reis behoorlijk wat foto's gemaakt door verschillende mensen. Ik wil deze foto's graag alleemaal op een fotosite zetten zodat iedereen ze kan downloaden. Een eerste set is al hier te vinden.(Hier om te downloaden). In de loop van de tijd zullen hier meer foto's volgen.


marokkoreis_2008_067

23 april 2008, ergens boven Spanje

We hebben de stralende zon en zee in Asilah net achter ons gelaten en zijn weer op weg naar huis. Tassen vol met herinneringen aan Marokko zitten in de bagagevakken gepropt. We maken ons grote zorgen over ons ploegje, het favoriete geschenk dat we van een van de scholen in Al Hoceima ontvingen. Het is van hout en touw gemaakt door een van de leerlingen van groep 6. Het ziet er prachtig uit en krijgt zeker een plaats in de toekomstige vitrine van ons Marokkoproject op Domstad.
Asilah was een heel prettige plaats om deze reis mee af te sluiten. De medina is vriendelijk en uitnodigend, met mooie brede en schone straten, maar ook prachtige kleine steegjes en doorkijkjes, wit geschilderd met kleurige muurschilderingen. Door kantelen kijk je uit op de zee en zie je ook een klein heiligdom liggen van Achmed Al Mansour, wanneer we tenminste goed geinformeerd zijn door de man die bij dit heiligdom aanwezig was. De zee en de haven geven een bijzondere sfeer waardoor we ontspannen konden evalueren en afronden.
We dronken een laatste kopje koffie op een zonovergoten terrasje in de medina.




Sabine zat hier midden op de rustige straat een laatste tekening te maken, deze keer van Renée, Marion, Lisa, Benthe, Pauline en Léonne die een spelletje Yathzee speelden op het terras. (zie foto).







De lunch bleef vandaag eenvoudig. Mohamed had brood en beleg gehaald, wat op de stoeprand, of aan het strandje bij de haven werd genuttigd. Na een laatste weemoedige blik op de zonovergoten zee, namen we afscheid van Asilah en stapten in de bus op weg naar het vliegveld. We reden langs prachtige velden vol blauwe en paarse bloemen, en zagen zelfs flamingo’s in een watertje langs de snelweg.
Op het vliegveld namen we afscheid van onze onovertroffen chauffeur Mostafa en zijn assistent Hamid. Van Mostafa kregen we nog het cassettebandje mee waarop prachtige berbermuziek van Oudaden staat. We zullen Gerard lief aankijken en vragen of hij het bandje op een cd-rom wil zetten, zodat liefhebbers het over kunnen nemen.



--

Net moesten we even stoppen met typen, omdat er een overheerlijke maaltijd werd geserveerd. Nou ja, overheerlijk….. Laten we zeggen, tja, wat zullen we ervan zeggen.
Laten we verder gaan met de dag.
Op het vliegveld werd nog een mooie groepsfoto gemaakt, waar echt iedereen heel goed op staat. Behalve José die de foto nam. Mohamed staat daar nog bij op, maar we moesten daarna afscheid van hem nemen. Hij blijft in Marokko en staat al in de startblokken voor zijn volgende groepsreis.
…..En toen hoefden we alleen nog maar door de douane (een wassen neus, want iedereen had water bij zich en piepte bij het poortje. Maar we mochten gewoon doorlopen).

Nog even en we landen alweer in Brussel alwaar als het goed is een Connexxion-bus voor ons klaarstaat om ons naar Domstad te rijden. Waarschijnlijk zullen we daar rond middernacht aankomen. Aangezien onze biologische klok twee uur achterloopt is dat voor ons niet zo’n probleem. Voor de ophalers is dat misschien een andere zaak…

Voor de deelnemers aan de reis: Het plan is op deze weblog een link te maken naar een site waarop nog veel meer foto’s van de reis zullen komen te staan, zodat ieder die naar eigen behoefte kan downloaden. Als je nog heel mooie foto’s hebt die daar volgens jou beslist bij moeten, geef ze dan aan Gerard, want hij kan ze uploaden.

Rest ons iedereen een goede thuiskomst te wensen. Wij kijken terug op een heel geslaagde studiereis, met een fantastische groep studenten en collega’s. We zien uit naar de afsluitingsbijeenkomst op 28 mei wanneer we iedereen weer bij elkaar zullen zien. We pinken een traan weg, want we hebben van jullie genoten en zullen jullie missen.

Bislama!

Ada en José

dinsdag 22 april 2008

Portretten

Alle deelnemers aan deze mooie studiereis op een rijtje. Met dank aan José.






























Dag 10 Chefchaouen en Tanger

Dag 10

Chefchaouen komt van het Berberwoord ‘hoorns’. Dit is de bijnaam van de bergen er om heen. De stad ligt even van de hoofdweg door de Rif 64 km ten zuiden van Tetouan en 121 km ten zuidoosten van Tanger.

De wandel
Na een koude nacht hebben we ontbeten. We zouden om 9.00 beginnen met een rondwandeling. Ondertussen kennen wij Ada een beetje en werd dat natuurlijk later. Om 9.30 begonnen we aan de tocht. Onderweg een sanitairestop voor een bepaald persoon. We liepen omhoog naar de bron die vroeger belangrijk voor het dorp was. Nog steeds wassen de vrouwen van het dorp hun kleding bij deze bron in speciaal daarvoor gemaakte wasplaats. Die zijn zo gemaakt dat het heldere water dat van de berg af komt af wordt getapt, naar de wasplaats die zo gemaakt is dat de vrouwen daar de kleren kunnen wassen zoals onze oma’s dat vroeger ook deden, met zo’n ribbelding. Helaas konden we dit niet zien omdat ze dit vaak later op de dag doen.
De bron is bovenaan het dorp en we zijn van daar door het dorp naar beneden gelopen naar de souk (markt). Ook waren er in de souk allemaal vrouwtjes van het platteland die daar hun groenten kwamen verkopen. Op maandag is het namelijk markt in Chefchaouen. Nog iets leuks om te benoemen. Als een straat helemaal blauw is geschilderd loopt deze dood (zie foto).

Mocht je ooit naar Chefchaouen komen, dan krijg je deze ook vast te horen: “I know there are coffeeshops in Amsterdam, but you have to try Chefchaouenquality!”

Aan het eind van de ochtend vertrokken we naar Tanger. Dit was een tocht van zo’n 3 uur door de bergen. We hebben geluncht bij een restaurantje waar je van allerlei kleine hapjes kon pakken. Een lopend buffet wat iedereen goed beviel. Mohammed was hier blij mee, omdat hij het moeilijk vond om 24 mensen iets te kiezen zodat ze het allemaal naar hun zin hadden.

Tanger
We waren al voorbereid op het hotel. Het is inderdaad erg mooi. Het beste wat we tot nu toe hebben gehad. Al zijn ze niet echt voorbereid op een kamer voor 3 personen. Het is eigenlijk een 5 sterren hotel, maar ze staan geregistreerd als een 4 sterren hotel omdat ze dan minder belasting te hoeven betalen.

Tanger ligt op de rechteroever van de Straat van Gibraltar en is maar 14 kilometer verwijderd van Europa / Spanje. De haven van Tanger ligt op een van de drukste maritieme kruispunten ter wereld en de grootste passagiershaven in Marokko. Het is er gemiddeld tussen de 15 en 25 graden. Nu is het zo’n 23 graden. Het lange strand en de hotels aan de boulevard maken het tot een toeristische trekpleister.

De medinatocht
Mohammed had een gids geregeld. Wij hadden het tempo er redelijk in en de gids maakte dit subtiel duidelijk. “Nu lopen jullie 100 km, zo meteen als we in de medina zijn dan lopen we 60km”. De gids waren we soms kwijt, dan liep hij ergens achteraan. Hier zijn ze duidelijk meer aan toeristen gewend. De medina was wel oke, maar daar hebben we er ondertussen ook wel al veel van gezien. Wel hadden we een mooi uitzicht op Spanje. Omdat het niet helemaal helder was konden we Gibraltar niet zo heel goed zien.
Na de wandeling is iedereen wat voor zichzelf gaan doen. Zo zijn Tim en Theo het ijskoude zwembad ingedoken, hebben er een aantal een strandwandeling gemaakt en zat Gerard natuurlijk achter zijn laptopje. Zijn gezicht straalt als hij weet dat er een wifi-netwerk is.

Zo eten bij een visrestaurant aan de overkant van het hotel. Morgen staat de haman op het programma en dan zit het er al weer op. Er nog even van genieten dus.

Groeten vanuit een zomers Tanger,

Tim & Sjoerd

maandag 21 april 2008

Dag 9 - 20 april 2008, Chefchaouen




Toen we aan deze dag begonnen met de blog in het vooruitzicht hadden we geen idee wat we zouden moeten gaan vertellen over een busreis die 6 uur zou gaan duren. Maar niets is minder waar…

Vanochtend stonden we op met dreigende luchten boven Al Hoceima. Na voor de laatste keer genoten te hebben van het heerlijke uitgebreide ontbijt in het hotel zijn we om 9.45 uur vertrokken naar Chefchaouen met hoop op beter weer.

Na twee uur rijden kwamen in het gebied waar in het geheim allemaal groene plantjes worden geteeld; kifplantjes. In Nederland ook wel bekend als wiet. Helaas konden we ze niet zien, omdat ze aan de andere kant van de berg uit het zicht worden verbouwd. Marokko is namelijk de grootste exporteur van dit plantje ter wereld (en Nederland de grootste importeur…). Ook in Marokko is er een gedogen beleid. Dit stamt af van een eeuwen oude traditie van de lokale Berberbevolking. Hierom durft de overheid er geen harde maatregelen tegen te nemen. Er wordt dan ook alleen opgetreden op het moment dat er verhandeld wordt, want plantjes kan je nou eenmaal niet arresteren. Tijdens een van de stops, en ook later in de stad Chefchaouen, werden de mannen onder ons dan ook meerdere malen verleid een beetje van dit kif te kopen. Maar wees gerust, onze mannen zijn sterk van geest en hebben de verleiding kunnen weerstaan.

Tijdens een van de stops was het tijd om brood te kopen voor een picknick. Helaas moest deze plaats vinden in de rijdende bus, omdat het stroomde van de regen. En ja, van Marokkaanse regen wordt je net zo nat als in Nederland. Zelfs in de bus want deze bleek op meerde plaatsen te lekken!!!

Sommigen van onze groep waren nogal optimistisch gekleed in korte broek of op slippers waar ze later spijt van kregen. Zo reden wij door een plaatsje met de toepasselijke titel ‘poort van de kou’. En, geloof het of niet, maar de foto’s bewijzen het, we hebben door de sneeuw gereden.

Dit waren niet de enige wonderen die wij onderweg tegen kwamen. Een stukje verderop waren wij de toeschouwers van een volgens de bevolking heilige plek. Er zijn hier meerdere malen rotslawines geweest. Hierbij zijn wonder boven wonder alle huizen gespaard gebleven en nog door geen kiezeltje beschadigd. Dit was goed te zien; rondom de huizen lagen overal grote rotsblokken. En de plaatselijke bewoners zijn zo goed gelovig dat ze op deze plek zelfs nog meer huizen zijn gaan bouwen.

Het laatste stuk van de reis was iets minder imposant en op een gegeven moment ook wel erg veel van hetzelfde schitterende uitzicht. Om ons toch nog een beetje te vermaken heeft Ada ons wat verteld over de tradities van de hoofddoekjes. De voornaamste reden was om te laten zien dat je niet hoefde te werken. Dit gold niet alleen voor Islamitische vrouwen, want ook Christelijke vrouwen droegen in sommige streken om deze reden een hoofddoek. In sommige Islamitische landen dragen de vrouwen die moeten werken op het land dan ook nog steeds geen hoofddoek omdat de werkzaamheden nodig zijn om rond te komen. Een andere reden was om te laten zien dat je hoorde bij één van de negen vrouwen van de profeet Mohammed en zo werd beschermd tegen mannen. Later is deze tradities in stand gehouden door welgestelde vrouwen. Ook een wel bekende reden is het bewaren van je schoonheid voor je eigen man en meer spanning te brengen op meerdere gebieden binnen de relatie… Ook wordt de hoofddoek gedragen om de mannen een handje te helpen niet afgeleid te worden tijdens hun ‘belangrijke’ bezigheden. Zo zouden zij kunnen worden afgeleid door de vrouwelijke schoonheid tijdens het gebed en zouden zij zomaar vrouwen kunnen gaan vereren boven Allah.

Na 6 uur rijden reden we de hoek om van de heuvel en konden we de prachtige stad Chefchaouen al van een afstand bewonderen. De stad staat bekend om zijn lavendelblauwe kleuren die je al van ver kunt zien. Deze kleuren stammen af van de Andalusiërs die in de 15e eeuw naar deze stad zijn gevlucht. Deze stad heeft namelijk een gunstige ligging bij een waterbron die zich in twee takken uitspreid. Maar hier zullen jullie morgen ongetwijfeld meer over kunnen lezen, omdat wij hierlangs dan een wandeltocht zullen gaan maken.

Nadat we allemaal onze koffers naar boven hadden gebracht en ons lekker warm hadden ingepakt (want wij zitten hier nog steeds bibberend van de kou dit stukje voor jullie te typen) zijn we lekker gaan winkelen in de lavendelblauwe medina van het stadje. Zo zijn er al vele handjes van Fatima gekocht voor het thuisfront om jullie allen geluk en voorspoed te wensen. Voor het avondeten heeft Ada ons nog mee genomen naar een winkeltje waar je allemaal spulletjes kan kopen voor in de badkamer én voor in de Hamam die wij misschien later deze reis nog gaan bezoeken.

’s Avonds hebben we lekker gegeten in het restaurant van het hotel. Op het menu stonden vandaag Marokkaanse worteltjessoep, gevolgd door kip op Marokkaanse wijzen bereid. En als toetje hadden we overheerlijke plakjes sinaasappels met kaneel. Daarna ging iedereen vroeg onder de wol, moe van de lange reis waarin je nauwelijks kon slapen, omdat het daar te veel voor hobbelde.

Groetjes vanuit het helaas koude en natte Marokko van Benthe en Pauline.

zaterdag 19 april 2008

Bezoek aan plattelandsscholen Al-Hoceima

Dag 8: Al – Hoceima



Voor vandaag stond het bezoeken van stagescholen op de planning met tussendoor een picknick en een wandeling over een soek op het platteland.
Helaas gaat er een soort griepvirusje door onze groep en is onze Marokkaanse begeleider het ergst getroffen. Hij is erg ziek en bleef vandaag in bed liggen. Verder geen zorgen, de meeste hebben er geen last van.
Vanwege de zieken is het programma iets veranderd. We bezoeken ’s ochtends even kort de plattelandsscholen, gaan daarna naar de plattelandsmarkt (soek) en hebben vanmiddag tijd om nog even de stad in te lopen of naar het strandje in Al-Hoceima te gaan.

Onderweg naar de plattelandsschool hadden we een mooi uitzicht op een van de kleine Spaanse eilandjes, vlak voor de kust. Spanje heeft nog een aantal rotsblokken voor de kust van Marokko in bezit. Meestal mogen de Spanjaarden niet op het vaste land van Marokko komen en de Marokkanen niet op de Spaanse eilandjes. Een deel van Marokko is een kolonie geweest van Spanje, daarom zie je soms ook nog een Spaans kapelletje staan tussen de Moskeeën.
Op deze foto is het Spaanse eilandje in de verte te zien.

De eerste plattelandsschool lag aan een grote, doorgaande weg en er stonden nog best veel huizen omheen. Toen we door de poort kwamen stonden er ongeveer 50 kinderen in een rij te klappen voor ons. Het voelde alsof we heel belangrijk waren en tegelijk een beetje ongemakkelijk, want zo bijzonder zijn we toch niet?
Deze school had ongeveer tien klaslokalen en een schooltuintje. In de zesde klas (groep 8) zaten 34 kinderen van 9 tot 15 jaar. De leraar vertelde dat de meiden vooral goed kunnen leren en dat zij de beste studentes zijn. Omdat hun ouders weinig geld hebben is er niet altijd de mogelijkheid om verder te studeren. De leerkracht probeert om de ouders over te halen door een beetje geld te geven voor studieboeken.

Rond elf uur gingen we naar een plattelandsmarkt. Omdat de markt maar één keer in de week is slaan de mensen heel veel in. Groenten, fruit, vlees, boeken, cd’s, huishoudelijke apparaten. De mensen verkopen hier de spullen van zich zelf (dus groente van eigen bodem enz.) Het lijkt soms wel een rommelmarkt. Er zijn speciale wijkjes op de markt. Een wijk voor groenten en fruit; hier werden vooral sinasappels, aardappels, uien en verse munt en koriander verkocht. Dan was er nog een wijk met vis waar uiteraard een echte vislucht hing. Maar ook de vleeswijk, waar halve koeien, geiten en schapen hingen met hun afgehakte hoofden. Dit zag er ook niet echt smakelijk uit. Het meest bijzondere is nog wel dat het vlees niet gekoeld is. Al het vlees hangt in de schaduw, maar daar is het ook nog 20 graden Celsius.
Er is ook nog een wijkje met specerijen, waar de kruiden in grote zakken staan of in gigantische schalen. De kruiden worden dan met een schep eruit geschept.
Inmiddels genoten we ook lekker van het zonnetje, dat nu goed zijn best deed om ons bruin te maken. De studenten uit Marokko begeleiden ons over de markt en zo was er wat tijd om gezellig te kletsen.


Op bovenstaande foto zie je in het midden het teken van de Amazigh (Berbers). Het is een mannetje en betekent dan ook 'vrije mannen'. Het laatste bezoek was ook aan een plattelandsschool. Deze school telde 344 leerlingen en bestond uit homogene groepen. In de dependances van deze school zijn er combinatie groepen. De kinderen van deze school wonen tot 5 kilometer in de buurt en gaan lopend naar school (door het berglandschap).

We hebben kort een bezoek gebracht aan één klas en hebben wat cadeautjes achtergelaten. Dit was een arme school en de cadeautjes waren meer dan welkom. Dat het een arme school was kon je zien aan de kantine, deze was verwoest tijdens een aardbeving in 2004. Het lokaal was echter nog niet gerestaureerd. In de middag zouden vier leerkrachten lesgeven op de school. Drie hiervan hadden een kapotte auto en kwamen later.


's Middags is het grootste deel van de groep wezen eten in een visrestaurant in de haven. De rest van de groep heeft patat in het hotel gegeten. Al – Hoceima ligt aan de Middellandse zee en er wordt hier relatief veel gevist. Aan het eind van de middag zagen we ook de vissersboten uitvaren.

Groetjes van Mariska en Manon

Dag 7 - Vrijdag 18 april 2008

Ochtend
Na een heerlijke nacht in het luxe hotel, ging de wekker om half acht. De gordijnen geopend te hebben, met uitzicht op het prachtige strand en een heerlijke zonnetje, begonnen we fris en fruitig, aan onze dag. Al hoewel die vannacht om 4.00 ook al deels begonnen was, met een eerste oproep tot gebed (Altijd fijn….GOEDEMORGEN J)

Na het heerlijke ontbijt, met croissantjes, pannenkoeken, bruin brood(!!…voor de verandering) en jus d’orange, gingen we met een volle buik en veel zin opweg naar het CFI.

Onderweg hebben we helaas kennis gemaakt met onze eerste Marokkaanse regendruppels. Gelukkig was het van korte duur en hoefden we niet over te schakelen op de ‘zonnedans’. (Let the sun shine!)

CFI
Vandaag brachten we voor de tweede keer een bezoek aan een Marokkaanse PABO (CFI) in Al-Hoceima. Eenmaal aangekomen werden we gastvrij ontvangen door de studenten en docenten van het CFI. Na vele handen geschut te hebben, werden we begeleid naar een lokaal.

Daar kregen we een presentatie over de Marokkaanse PABO en het onderwijssysteem. Daarnaast was er ook een presentatie en uitwisseling tussen de studenten over de manier waarop wij omgaan met ongewenst gedrag van leerlingen en hoe zij hiermee omgaan en ook het belonen en straffen kwam hierbij aanbod (erg interessant!).
Tijdens de discussie met de studenten en docenten kwamen we er achter dat er ondanks de overeenkomsten, er toch veel verschil zat in onze visies op het onderwijs en dan vooral gericht op het belonen en straffen van de leerlingen.

Na heerlijk genoten te hebben, van een zoet kopje Marokkaanse mint thee (die vandaag nog zoeter dan zoet was) en een Marokkaans koekje, vonden de eerste echte uitwisselingen plaats. De meeste studenten konden goed Engels, waardoor er snel leuke gesprekken op gang kwamen.

Jammer genoeg, werd de pauze al snel weer onderbroken, voor de volgende presentatie. Dit keer door Sabine, die met haar Frans en haar presentatie alle studenten wist te boeien (Go Sabine!). De presentatie ging over onze opleiding en met name de manier waarop wij op dit moment ‘competent’ moeten zijn. De studenten kwamen met veel vragen en waren ook wel erg benieuwd hoe wij het toch allemaal deden in Nederland (rara..).

Lunch
Al genietend van het zonnetje (jaja…de wolken waren als sneeuw voor de zon verdwenen), liepen we naar een restaurantje om samen met een aantal studenten heerlijk te gaan eten. Daar aangekomen bleek het een gezellig restaurantje te zijn, waar je beter niet al te lang kon zijn en zeker een goede conditie nodig had voor alle trappen.
Na de overduidelijke (ahum) menu kaart gezien te hebben, moesten we dan toch echt een keuze maken. De meeste mensen gingen voor de vertrouwde omelet. En we moeten eerlijk zeggen…een verkeerde keuze was het niet. Weer een beetje back to Holland! De Hollandse aka Marokaanse frieten maakte het plaatje helemaal compleet!

Stage school
Daarna brachten we in twee groepen een bezoek aan twee stadsscholen in Al-Hoceima. De twee scholen waren weer totaal verschillend dan de plattelandsscholen en stadsschool, die we tot nu toe bezocht hebben.

Op één van de twee scholen was zelfs een klas aanwezig voor kinderen met speciale onderwijs behoeften en werd er zowaar gedifferentieerd op niveau. Daarnaast zaten de leerlingen ook in groepjes en gemengd in de lokalen. Dit in tegenstelling met de andere scholen die we tot nu toe bezocht hebben.

Afscheid op CFI
Na het bezoek hebben we nog kort afscheid genomen van de studenten en de dag doorgesproken, met zoals gebruikelijk weer een heerlijk hapje en drankje (theetje in dit geval!).
Morgen zullen we, samen met een aantal van deze studenten, weer twee plattelandsscholen bezoeken.

Presentatie Sietske de Boer
Eenmaal aangekomen in het hotel en tussendoor een drankje gedaan te hebben, kregen we een presenatatie van Sietske de Boer; freelance journalist voor radio 1 en sinds twee jaar ook wonende in Al-Hoceima.

Ze gaf ons een presentatie over het Rif-gebergte waar de meeste Marokaanse Nederlanders vandaan komen. Het Rifgebergte is een gebied van 300 km breed en 80 km hoog, in het Noorden van Marokko. Het contact tussen de Berberse volken in het gebied en de Marokkaanse overheid is niet altijd even goed geweest. Sinds Mohammed VI aan de macht is, probeert hij de verhoudingen met de ‘Riffijnen’ te verbeteren.

Ook zijn er in het Rifgebergte veel heilige graven te vinden. Ook wel ‘Mara bout’ genoemd.

Naar aanleiding van de aardbevingen in 2004, is er veel geld gestoken is in de wederopbouw van de Riffijnse huizen en na een jaar had ook (bijna) iedereen weer een dak boven zijn hoofd. Ook werd er geld gedoneerd vanuit Nederland, o.a. door het Prins Claus fonds. Door dit fonds kon de Moskee van Mestassa, weer opgebouwd worden.

Tot slot, vertelde Sietske over de oudste traditionele pottenbakster van het Berberse volk; Amazigh. Die we aan het einde van de presentatie konden bewonderen en kopen.

Na de presentatie hebben we heerlijk met z’n alle gegeten in het hotel.

Zo, dat was ‘m weer voor vandaag.

Marion en Lisa

vrijdag 18 april 2008

Dag 6 | Van Meknes naar Al-Hoceima

Een volle bus – studenten, docenten en koffers – begaf zich vandaag vanuit Meknes naar Al-Hoceima. Dat is een hele tocht geworden, met veel ervaringen.

We vertrokken rond negen uur vanuit ons hotel in Meknes. Vervolgens hebben wij via Fès koers gezet naar het noorden van Marokko. We lieten de ‘luxe’ die wij nu enige dagen gewend zijn al snel achter ons toen we terechtkwamen in een zeer primitieve omgeving; het Rif-gebergte (in Noord- en Midden-Marokko). Het Rif-gebergte loopt in een boog van 250 km van de Straat van Gibraltar naar Cap des Trois-Fourches, is aan de uiteinden smal en in het midden breed. Het hoogste punt is bijna 2500 meter hoog. Bij de kust van de Middellandse Zee loopt het Rif-gebergte als een muur in de zee, waardoor het een weinig toegankelijke rotskust is. Het Rif is tamelijk dichtbevolkt. Er zijn piepkleine dorpen, maar ook wat grotere. De huizen zijn vooral van steen met rieten of pannen daken. De landbouw wordt gebruikt voor veeteelt en verbouw van olijven. In Al-Hoceima en Tetouan komt de toeristenindustrie op gang.





Omdat de tocht negen uur duurde, was er geen tijd om steden of andere bezienswaardigheden te bekijken. Daar valt dus ook vrij weinig over te zeggen. Wel is ons tijdens de reis het een en ander opgevallen. Lange, lege wegen die zich kronkelen door een zanderig en droog landschap. Hier en daar een geit, schaap of ezel. De omgeving veranderde gedurende de rit van glooiende heuvels naar hoge gebergten en diepe dalen. De sfeer in de bus was echter gezellig; zo werd er gekaart, ge-yahtzeed, kregen wij Arabische taalles en is er een interview gehouden met onze gids Mohammed.





Onderweg zijn we een aantal keer aangehouden door de politie. Later bleek dat voor onze eigen veiligheid te zijn, want in de omgeving van het Rif schijnt het er nogal crimineel aan toe te gaan. Er bevinden zich namelijk diverse hennepplantages in de bergen. Wat ook opviel was dat er heel veel kinderen langs de weg lopen met rugzakken om, van of naar school. Vaak moeten zij daarvoor lange afstanden afleggen omdat scholen ver van de huizen vandaan liggen. Sommige kinderen moeten elke dag wel vijf kilometer lopen.



Wat ons opviel – eigenlijk al vanaf dat we hier zijn – is dat niet alleen wij bewonderend naar Marokko kijken, maar Marokko ook naar ons. Overal waar de bus passeert kijken hoofden onze kant op.





Rond zeven uur zijn we aangekomen bij hotel Mohammed V in Al-Hoceima. We hebben prachtig uitzicht op de Middellandse Zee, de boulevard en een moskee met minaret. We verheugen ons erg op de dag van morgen, wanneer wij opnieuw scholen gaan bezoeken. Daarover morgen meer!

Groeten,
Winnie en Theo