donderdag 1 mei 2008

Dag 11

Onder het motto: beter laat dan nooit, hier nog het bericht van de reis naar Assilah vanuit Tanger.

Dag 11: Tanger en Assilah

Voordat we begonnen aan de korte reis naar Assilah zijn we naar de Hamam in Tanger geweest. Iedereen vond het een beetje spannend omdat we niet goed wisten wat we konden verwachten, sommige hadden zelfs een beetje buikpijn (of was het van het eten?).
We hadden allemaal een ander idee bij de Hamam, leek het op het een Saunacomplex met zwembaden, stoomcabines etc. Of leek het meer op een beautysalon? Eenmaal binnen (in alleen je bikinibroekje, voor de heren zwembroek) bleek dat we te veel hadden verwacht. We kunnen geen details noemen van de mannen Hamam, want daar mochten we niet in. Dus we doen ons best om het vrouwendeel zo goed mogelijk te omschrijven.

De kleedkamer was koud, dus iedereen sloeg lekker de handdoek om. Deze werd echter van je afgetrokken toen je je tas kwam inleveren. Snel de Hamam in dus. Daar was het zeker veel warmer en ook heel vochtig. Het leek een klein beetje op een stoomcabine. We werden door twee ruimtes geleid, het leken een soort werfkelders. In de derde en laatste ruimte moesten we in een kring rondom emmers water zitten. Ada deed voor hoe je met kleine bakjes het water over je lijf moest gieten. Dat was erg lekker want het water was lekker warm. Ondertussen werd een soort dikke stroopachtige zeep uitgedeeld, volgens Ada gemaakt van olijven. Hiermee kon je je inzepen en werd je huidje heerlijk zacht.
Inmiddels vertrok de schaamte en gingen we wat meer om ons heen kijken. In de Hamam zaten nog veel meer vrouwen, jong en oud. Sommige waren zich aan het wassen, anderen waren zich aan het ontharen.
Voor we het wisten werden enkelen van de meiden onderuit getrokken door de vrouwen van de Hamam en bewerkt met een wel erg ruwe washand. Het was even wennen, met de harde hand gewassen worden maar het resultaat was verbluffend. We zijn nog nooit zo schoon geweest! Alle dode huidcellen waren weggehaald, dat kon je zien doordat er allemaal bruine / grijze velletjes (vellen) van je afkwamen.
De meeste van ons hebben ook een massage gekregen, waarbij er niet al te rustig werd gedaan. Je armen en benen werden in de meest onmogelijke posities gebogen.
Marjolein heeft het zelfs aangedurfd om haar haren in te laten smeren met modder. Helaas voelt haar haar nu een beetje aan als touw maar het was een leuke ervaring.

Na het bezoek aan de Hamam moesten we snel onze koffers pakken voor de rit naar Assilah, het was een korte rit van ongeveer drie kwartier. Onderweg zagen we een klein meertje met een heleboel Flamingo’s erin! Die hadden we hier nog niet gezien.

Assilah is een dorpje aan de kust van de Atlantische Oceaan. Als lunch hebben we dan ook weer heerlijke visjes gegeten uit de oceaan. Daarna mochten we zelf kiezen wat we gingen doen. Een aantal kozen ervoor om naar het strand te gaan om even bij te kleuren. Helaas waait het hier erg hard en is het vooral aan het strand fris. Weer anderen zijn de kleine Medina van asilah ingedoken om nog wat souvenirs voor thuis te kopen of op een terrasje lekker te gaan zitten kaarten.

Om kwart voor zeven was het tijd om te verzamelen voor de evaluatie van de hele reis.
In kleine groepjes moesten we drie vragen beantwoorden. Want Marokko was geen snoepreisje, dat waren we een beetje vergeten… De harde werkelijkheid van leervragen en assessments komen wel gevaarlijk dicht bij. Morgen vliegen we weer terug naar Nederland, vriendjes, vriendinnetjes, papa’s en mama’s.

Tot morgen!
Manon en Mariska

Oja, we zijn niet zo bruin als jullie denken. Het zongehalte was hoog als wij binnen / in de bus zaten. Eenmaal buiten schrok hij van onze witte kleur en vetrok… Dan nog de Hamam scrub erbij en er is helemaal niets meer van over!

donderdag 24 april 2008

Foto's Marokko

Er zijn tijdens de reis behoorlijk wat foto's gemaakt door verschillende mensen. Ik wil deze foto's graag alleemaal op een fotosite zetten zodat iedereen ze kan downloaden. Een eerste set is al hier te vinden.(Hier om te downloaden). In de loop van de tijd zullen hier meer foto's volgen.


marokkoreis_2008_067

23 april 2008, ergens boven Spanje

We hebben de stralende zon en zee in Asilah net achter ons gelaten en zijn weer op weg naar huis. Tassen vol met herinneringen aan Marokko zitten in de bagagevakken gepropt. We maken ons grote zorgen over ons ploegje, het favoriete geschenk dat we van een van de scholen in Al Hoceima ontvingen. Het is van hout en touw gemaakt door een van de leerlingen van groep 6. Het ziet er prachtig uit en krijgt zeker een plaats in de toekomstige vitrine van ons Marokkoproject op Domstad.
Asilah was een heel prettige plaats om deze reis mee af te sluiten. De medina is vriendelijk en uitnodigend, met mooie brede en schone straten, maar ook prachtige kleine steegjes en doorkijkjes, wit geschilderd met kleurige muurschilderingen. Door kantelen kijk je uit op de zee en zie je ook een klein heiligdom liggen van Achmed Al Mansour, wanneer we tenminste goed geinformeerd zijn door de man die bij dit heiligdom aanwezig was. De zee en de haven geven een bijzondere sfeer waardoor we ontspannen konden evalueren en afronden.
We dronken een laatste kopje koffie op een zonovergoten terrasje in de medina.




Sabine zat hier midden op de rustige straat een laatste tekening te maken, deze keer van Renée, Marion, Lisa, Benthe, Pauline en Léonne die een spelletje Yathzee speelden op het terras. (zie foto).







De lunch bleef vandaag eenvoudig. Mohamed had brood en beleg gehaald, wat op de stoeprand, of aan het strandje bij de haven werd genuttigd. Na een laatste weemoedige blik op de zonovergoten zee, namen we afscheid van Asilah en stapten in de bus op weg naar het vliegveld. We reden langs prachtige velden vol blauwe en paarse bloemen, en zagen zelfs flamingo’s in een watertje langs de snelweg.
Op het vliegveld namen we afscheid van onze onovertroffen chauffeur Mostafa en zijn assistent Hamid. Van Mostafa kregen we nog het cassettebandje mee waarop prachtige berbermuziek van Oudaden staat. We zullen Gerard lief aankijken en vragen of hij het bandje op een cd-rom wil zetten, zodat liefhebbers het over kunnen nemen.



--

Net moesten we even stoppen met typen, omdat er een overheerlijke maaltijd werd geserveerd. Nou ja, overheerlijk….. Laten we zeggen, tja, wat zullen we ervan zeggen.
Laten we verder gaan met de dag.
Op het vliegveld werd nog een mooie groepsfoto gemaakt, waar echt iedereen heel goed op staat. Behalve José die de foto nam. Mohamed staat daar nog bij op, maar we moesten daarna afscheid van hem nemen. Hij blijft in Marokko en staat al in de startblokken voor zijn volgende groepsreis.
…..En toen hoefden we alleen nog maar door de douane (een wassen neus, want iedereen had water bij zich en piepte bij het poortje. Maar we mochten gewoon doorlopen).

Nog even en we landen alweer in Brussel alwaar als het goed is een Connexxion-bus voor ons klaarstaat om ons naar Domstad te rijden. Waarschijnlijk zullen we daar rond middernacht aankomen. Aangezien onze biologische klok twee uur achterloopt is dat voor ons niet zo’n probleem. Voor de ophalers is dat misschien een andere zaak…

Voor de deelnemers aan de reis: Het plan is op deze weblog een link te maken naar een site waarop nog veel meer foto’s van de reis zullen komen te staan, zodat ieder die naar eigen behoefte kan downloaden. Als je nog heel mooie foto’s hebt die daar volgens jou beslist bij moeten, geef ze dan aan Gerard, want hij kan ze uploaden.

Rest ons iedereen een goede thuiskomst te wensen. Wij kijken terug op een heel geslaagde studiereis, met een fantastische groep studenten en collega’s. We zien uit naar de afsluitingsbijeenkomst op 28 mei wanneer we iedereen weer bij elkaar zullen zien. We pinken een traan weg, want we hebben van jullie genoten en zullen jullie missen.

Bislama!

Ada en José

dinsdag 22 april 2008

Portretten

Alle deelnemers aan deze mooie studiereis op een rijtje. Met dank aan José.






























Dag 10 Chefchaouen en Tanger

Dag 10

Chefchaouen komt van het Berberwoord ‘hoorns’. Dit is de bijnaam van de bergen er om heen. De stad ligt even van de hoofdweg door de Rif 64 km ten zuiden van Tetouan en 121 km ten zuidoosten van Tanger.

De wandel
Na een koude nacht hebben we ontbeten. We zouden om 9.00 beginnen met een rondwandeling. Ondertussen kennen wij Ada een beetje en werd dat natuurlijk later. Om 9.30 begonnen we aan de tocht. Onderweg een sanitairestop voor een bepaald persoon. We liepen omhoog naar de bron die vroeger belangrijk voor het dorp was. Nog steeds wassen de vrouwen van het dorp hun kleding bij deze bron in speciaal daarvoor gemaakte wasplaats. Die zijn zo gemaakt dat het heldere water dat van de berg af komt af wordt getapt, naar de wasplaats die zo gemaakt is dat de vrouwen daar de kleren kunnen wassen zoals onze oma’s dat vroeger ook deden, met zo’n ribbelding. Helaas konden we dit niet zien omdat ze dit vaak later op de dag doen.
De bron is bovenaan het dorp en we zijn van daar door het dorp naar beneden gelopen naar de souk (markt). Ook waren er in de souk allemaal vrouwtjes van het platteland die daar hun groenten kwamen verkopen. Op maandag is het namelijk markt in Chefchaouen. Nog iets leuks om te benoemen. Als een straat helemaal blauw is geschilderd loopt deze dood (zie foto).

Mocht je ooit naar Chefchaouen komen, dan krijg je deze ook vast te horen: “I know there are coffeeshops in Amsterdam, but you have to try Chefchaouenquality!”

Aan het eind van de ochtend vertrokken we naar Tanger. Dit was een tocht van zo’n 3 uur door de bergen. We hebben geluncht bij een restaurantje waar je van allerlei kleine hapjes kon pakken. Een lopend buffet wat iedereen goed beviel. Mohammed was hier blij mee, omdat hij het moeilijk vond om 24 mensen iets te kiezen zodat ze het allemaal naar hun zin hadden.

Tanger
We waren al voorbereid op het hotel. Het is inderdaad erg mooi. Het beste wat we tot nu toe hebben gehad. Al zijn ze niet echt voorbereid op een kamer voor 3 personen. Het is eigenlijk een 5 sterren hotel, maar ze staan geregistreerd als een 4 sterren hotel omdat ze dan minder belasting te hoeven betalen.

Tanger ligt op de rechteroever van de Straat van Gibraltar en is maar 14 kilometer verwijderd van Europa / Spanje. De haven van Tanger ligt op een van de drukste maritieme kruispunten ter wereld en de grootste passagiershaven in Marokko. Het is er gemiddeld tussen de 15 en 25 graden. Nu is het zo’n 23 graden. Het lange strand en de hotels aan de boulevard maken het tot een toeristische trekpleister.

De medinatocht
Mohammed had een gids geregeld. Wij hadden het tempo er redelijk in en de gids maakte dit subtiel duidelijk. “Nu lopen jullie 100 km, zo meteen als we in de medina zijn dan lopen we 60km”. De gids waren we soms kwijt, dan liep hij ergens achteraan. Hier zijn ze duidelijk meer aan toeristen gewend. De medina was wel oke, maar daar hebben we er ondertussen ook wel al veel van gezien. Wel hadden we een mooi uitzicht op Spanje. Omdat het niet helemaal helder was konden we Gibraltar niet zo heel goed zien.
Na de wandeling is iedereen wat voor zichzelf gaan doen. Zo zijn Tim en Theo het ijskoude zwembad ingedoken, hebben er een aantal een strandwandeling gemaakt en zat Gerard natuurlijk achter zijn laptopje. Zijn gezicht straalt als hij weet dat er een wifi-netwerk is.

Zo eten bij een visrestaurant aan de overkant van het hotel. Morgen staat de haman op het programma en dan zit het er al weer op. Er nog even van genieten dus.

Groeten vanuit een zomers Tanger,

Tim & Sjoerd

maandag 21 april 2008

Dag 9 - 20 april 2008, Chefchaouen




Toen we aan deze dag begonnen met de blog in het vooruitzicht hadden we geen idee wat we zouden moeten gaan vertellen over een busreis die 6 uur zou gaan duren. Maar niets is minder waar…

Vanochtend stonden we op met dreigende luchten boven Al Hoceima. Na voor de laatste keer genoten te hebben van het heerlijke uitgebreide ontbijt in het hotel zijn we om 9.45 uur vertrokken naar Chefchaouen met hoop op beter weer.

Na twee uur rijden kwamen in het gebied waar in het geheim allemaal groene plantjes worden geteeld; kifplantjes. In Nederland ook wel bekend als wiet. Helaas konden we ze niet zien, omdat ze aan de andere kant van de berg uit het zicht worden verbouwd. Marokko is namelijk de grootste exporteur van dit plantje ter wereld (en Nederland de grootste importeur…). Ook in Marokko is er een gedogen beleid. Dit stamt af van een eeuwen oude traditie van de lokale Berberbevolking. Hierom durft de overheid er geen harde maatregelen tegen te nemen. Er wordt dan ook alleen opgetreden op het moment dat er verhandeld wordt, want plantjes kan je nou eenmaal niet arresteren. Tijdens een van de stops, en ook later in de stad Chefchaouen, werden de mannen onder ons dan ook meerdere malen verleid een beetje van dit kif te kopen. Maar wees gerust, onze mannen zijn sterk van geest en hebben de verleiding kunnen weerstaan.

Tijdens een van de stops was het tijd om brood te kopen voor een picknick. Helaas moest deze plaats vinden in de rijdende bus, omdat het stroomde van de regen. En ja, van Marokkaanse regen wordt je net zo nat als in Nederland. Zelfs in de bus want deze bleek op meerde plaatsen te lekken!!!

Sommigen van onze groep waren nogal optimistisch gekleed in korte broek of op slippers waar ze later spijt van kregen. Zo reden wij door een plaatsje met de toepasselijke titel ‘poort van de kou’. En, geloof het of niet, maar de foto’s bewijzen het, we hebben door de sneeuw gereden.

Dit waren niet de enige wonderen die wij onderweg tegen kwamen. Een stukje verderop waren wij de toeschouwers van een volgens de bevolking heilige plek. Er zijn hier meerdere malen rotslawines geweest. Hierbij zijn wonder boven wonder alle huizen gespaard gebleven en nog door geen kiezeltje beschadigd. Dit was goed te zien; rondom de huizen lagen overal grote rotsblokken. En de plaatselijke bewoners zijn zo goed gelovig dat ze op deze plek zelfs nog meer huizen zijn gaan bouwen.

Het laatste stuk van de reis was iets minder imposant en op een gegeven moment ook wel erg veel van hetzelfde schitterende uitzicht. Om ons toch nog een beetje te vermaken heeft Ada ons wat verteld over de tradities van de hoofddoekjes. De voornaamste reden was om te laten zien dat je niet hoefde te werken. Dit gold niet alleen voor Islamitische vrouwen, want ook Christelijke vrouwen droegen in sommige streken om deze reden een hoofddoek. In sommige Islamitische landen dragen de vrouwen die moeten werken op het land dan ook nog steeds geen hoofddoek omdat de werkzaamheden nodig zijn om rond te komen. Een andere reden was om te laten zien dat je hoorde bij één van de negen vrouwen van de profeet Mohammed en zo werd beschermd tegen mannen. Later is deze tradities in stand gehouden door welgestelde vrouwen. Ook een wel bekende reden is het bewaren van je schoonheid voor je eigen man en meer spanning te brengen op meerdere gebieden binnen de relatie… Ook wordt de hoofddoek gedragen om de mannen een handje te helpen niet afgeleid te worden tijdens hun ‘belangrijke’ bezigheden. Zo zouden zij kunnen worden afgeleid door de vrouwelijke schoonheid tijdens het gebed en zouden zij zomaar vrouwen kunnen gaan vereren boven Allah.

Na 6 uur rijden reden we de hoek om van de heuvel en konden we de prachtige stad Chefchaouen al van een afstand bewonderen. De stad staat bekend om zijn lavendelblauwe kleuren die je al van ver kunt zien. Deze kleuren stammen af van de Andalusiërs die in de 15e eeuw naar deze stad zijn gevlucht. Deze stad heeft namelijk een gunstige ligging bij een waterbron die zich in twee takken uitspreid. Maar hier zullen jullie morgen ongetwijfeld meer over kunnen lezen, omdat wij hierlangs dan een wandeltocht zullen gaan maken.

Nadat we allemaal onze koffers naar boven hadden gebracht en ons lekker warm hadden ingepakt (want wij zitten hier nog steeds bibberend van de kou dit stukje voor jullie te typen) zijn we lekker gaan winkelen in de lavendelblauwe medina van het stadje. Zo zijn er al vele handjes van Fatima gekocht voor het thuisfront om jullie allen geluk en voorspoed te wensen. Voor het avondeten heeft Ada ons nog mee genomen naar een winkeltje waar je allemaal spulletjes kan kopen voor in de badkamer én voor in de Hamam die wij misschien later deze reis nog gaan bezoeken.

’s Avonds hebben we lekker gegeten in het restaurant van het hotel. Op het menu stonden vandaag Marokkaanse worteltjessoep, gevolgd door kip op Marokkaanse wijzen bereid. En als toetje hadden we overheerlijke plakjes sinaasappels met kaneel. Daarna ging iedereen vroeg onder de wol, moe van de lange reis waarin je nauwelijks kon slapen, omdat het daar te veel voor hobbelde.

Groetjes vanuit het helaas koude en natte Marokko van Benthe en Pauline.

zaterdag 19 april 2008

Bezoek aan plattelandsscholen Al-Hoceima

Dag 8: Al – Hoceima



Voor vandaag stond het bezoeken van stagescholen op de planning met tussendoor een picknick en een wandeling over een soek op het platteland.
Helaas gaat er een soort griepvirusje door onze groep en is onze Marokkaanse begeleider het ergst getroffen. Hij is erg ziek en bleef vandaag in bed liggen. Verder geen zorgen, de meeste hebben er geen last van.
Vanwege de zieken is het programma iets veranderd. We bezoeken ’s ochtends even kort de plattelandsscholen, gaan daarna naar de plattelandsmarkt (soek) en hebben vanmiddag tijd om nog even de stad in te lopen of naar het strandje in Al-Hoceima te gaan.

Onderweg naar de plattelandsschool hadden we een mooi uitzicht op een van de kleine Spaanse eilandjes, vlak voor de kust. Spanje heeft nog een aantal rotsblokken voor de kust van Marokko in bezit. Meestal mogen de Spanjaarden niet op het vaste land van Marokko komen en de Marokkanen niet op de Spaanse eilandjes. Een deel van Marokko is een kolonie geweest van Spanje, daarom zie je soms ook nog een Spaans kapelletje staan tussen de Moskeeën.
Op deze foto is het Spaanse eilandje in de verte te zien.

De eerste plattelandsschool lag aan een grote, doorgaande weg en er stonden nog best veel huizen omheen. Toen we door de poort kwamen stonden er ongeveer 50 kinderen in een rij te klappen voor ons. Het voelde alsof we heel belangrijk waren en tegelijk een beetje ongemakkelijk, want zo bijzonder zijn we toch niet?
Deze school had ongeveer tien klaslokalen en een schooltuintje. In de zesde klas (groep 8) zaten 34 kinderen van 9 tot 15 jaar. De leraar vertelde dat de meiden vooral goed kunnen leren en dat zij de beste studentes zijn. Omdat hun ouders weinig geld hebben is er niet altijd de mogelijkheid om verder te studeren. De leerkracht probeert om de ouders over te halen door een beetje geld te geven voor studieboeken.

Rond elf uur gingen we naar een plattelandsmarkt. Omdat de markt maar één keer in de week is slaan de mensen heel veel in. Groenten, fruit, vlees, boeken, cd’s, huishoudelijke apparaten. De mensen verkopen hier de spullen van zich zelf (dus groente van eigen bodem enz.) Het lijkt soms wel een rommelmarkt. Er zijn speciale wijkjes op de markt. Een wijk voor groenten en fruit; hier werden vooral sinasappels, aardappels, uien en verse munt en koriander verkocht. Dan was er nog een wijk met vis waar uiteraard een echte vislucht hing. Maar ook de vleeswijk, waar halve koeien, geiten en schapen hingen met hun afgehakte hoofden. Dit zag er ook niet echt smakelijk uit. Het meest bijzondere is nog wel dat het vlees niet gekoeld is. Al het vlees hangt in de schaduw, maar daar is het ook nog 20 graden Celsius.
Er is ook nog een wijkje met specerijen, waar de kruiden in grote zakken staan of in gigantische schalen. De kruiden worden dan met een schep eruit geschept.
Inmiddels genoten we ook lekker van het zonnetje, dat nu goed zijn best deed om ons bruin te maken. De studenten uit Marokko begeleiden ons over de markt en zo was er wat tijd om gezellig te kletsen.


Op bovenstaande foto zie je in het midden het teken van de Amazigh (Berbers). Het is een mannetje en betekent dan ook 'vrije mannen'. Het laatste bezoek was ook aan een plattelandsschool. Deze school telde 344 leerlingen en bestond uit homogene groepen. In de dependances van deze school zijn er combinatie groepen. De kinderen van deze school wonen tot 5 kilometer in de buurt en gaan lopend naar school (door het berglandschap).

We hebben kort een bezoek gebracht aan één klas en hebben wat cadeautjes achtergelaten. Dit was een arme school en de cadeautjes waren meer dan welkom. Dat het een arme school was kon je zien aan de kantine, deze was verwoest tijdens een aardbeving in 2004. Het lokaal was echter nog niet gerestaureerd. In de middag zouden vier leerkrachten lesgeven op de school. Drie hiervan hadden een kapotte auto en kwamen later.


's Middags is het grootste deel van de groep wezen eten in een visrestaurant in de haven. De rest van de groep heeft patat in het hotel gegeten. Al – Hoceima ligt aan de Middellandse zee en er wordt hier relatief veel gevist. Aan het eind van de middag zagen we ook de vissersboten uitvaren.

Groetjes van Mariska en Manon